Թթվածնի ֆիզիկական հատկությունները
Ջրում քիչ է լուծվում, սովորական պայմաններում մեկ լիտր ջրում 30 մլ թթվածին է լուծվում: Ջերմաստիճանը իջեցնելիս լուծելիությունը մեծանում է: Օրինակ՝ 100 ծավալ սառցաջրում 5 ծավալ թթվածին է լուծվում:
Թթվածնի խտությունը 0°C-ում և 101 կՊա ճնշման պայմաններում 1,43 գ/լ է, օդից ծանր է 1,11անգամ: Թթվածինը եռում է −183°C-ում, իսկ պնդանում է −219°C-ում՝ առաջացնելով բաց երկնագույն բյուրեղներ:
Թթվածնի ստացումը
Առաջին անգամ թթվածին ստացել են սնդիկի օքսիդի քայքայումից։
Արդյունաբերության մեջ թթվածին ստանում են՝
1. Հեղուկ օդից
2. Ջրի էլեկտրոլիզից
Լաբորատորիայում հնարավոր է ստանալ թթվածին՝ այդ տարրը պարունակող բարդ նյութերը քայքայելով:
Թթվածնի քիմիական հատկությունները
1. Փոխազդեցություն ծծմբի հետ
Լաբորատորիայում ծծմբի ռեակցիան թթվածնի հետ իրականացվում է քարշիչ պահարանում՝
ոլոռի հատիկի չափ ծծումբը գդալիկի մեջ տեղադրելով և տաքացնելով: Սկզբում այն հալչում է, ապա այրվում՝ հազիվ նկատելի բաց կապույտ բոցով: Եթե գդալիկով ծծումբը իջեցնենք թթվածին պարունակող անոթի մեջ, ծծումբը կայրվի ավելի վառ բոցով:
2.Փոխազդեցություն ածխածնի հետ
Գդալիկի մեջ շիկացվում է ածխի կտորը և իջեցվում թթվածնով անոթի մեջ: Ածուխը ավելի է շիկանում և արագ այրվում՝ անջատելով ջերմություն:
3.Փոխազդեցություն ֆոսֆորի հետ
Երկաթե գդալիկի մեջ կարմիր ֆոսֆորը լցվում, տաքացվում և իջեցվում է թթվածնով անոթի մեջ: Այն այրվում է պայծառ բոցով՝ առաջացնելով սպիտակ ծուխ:
1 .Փոխազդեցություն մագնեզիումի հետ
Պինցետի ծայրով մագնեզիումի ժապավենը պահվում է օդում՝ մոտեցնելով այրվող մարխը, մագնեզիումը այրվում է, հեռացվում է մարխը, որի ընթացքում այն շարունակում է այրվել օդում կուրացնող բոցով:
2.Փոխազդեցություն պղնձի հետ
Շիկացնելով պղնձե լարը թթվածնի միջավայրում կամ օդում՝ այն օքսիդանում է, բայց լույս կամ ջերմություն չի անջատվում: